Ceremonie
Een ceremonie in openlucht. Om afscheid te nemen. Een halve cirkel nabestaanden, een luidruchtig voorbijrijdende bus, een waterzonnetje, een kerkhofkat, een paar toevallige wandelaars en rood-wit-gestreepte plastieke linten die iedere bezoeker van het vers ingezaaide gras moeten houden… Wie iets wil zeggen moet het nu misschien doen. Over de overleden vrouw die lang mijn schoonmoeder was. Wie in gedachten wil blijven is ook niet fout. Ik zie haar terug voor me. Een slimme vrouw, te slim wellicht om in haar generatie vrouw te zijn geweest. Een tijd waar vrouwen moeders moesten zijn en echtgenote en het tegelijk bakken van zeven steaks met min of meer dezelfde cuisson, onder de knie moesten weten te krijgen. Heel veel meer werd er van hen niet verwacht. Een vrouw die ‘vrouw van’ was, dan ‘moeder van’ en daarna pas een eigen mening mocht hebben. Die eigen mening had Martha nochtans over alles. Ook over mij. Ze liet –nadat ik voor het eerst haar hand had geschud– meer dan een keer openlijk haar ongenoegen blijken over het feit dat ík de laatste schoondochter-aanwinst was. Dat vond ik wel moedig van haar. En duidelijk ook. Dat was meer dan haar goed recht. Ze beschermde haar kostbaarste bezit: haar kinderen. Vier zonen en een dochter die ze voortdurend uitdaagde om vooruit te kijken, kritischer te zijn en nog een portie te eten.
Die kinderen en ook haar kleinkinderen leggen nu een bloem neer, vertellen een anecdote, houden afstand van elkaar. Het is een surreëel beeld. De mondmaskers verbergen bijna elke emotie. Er is een zuchtje wind wanneer haar assen worden uitgestrooid, het stof waait even op. Het lijkt alsof ze nog geen afscheid wil nemen. Een kleurige vlieger heeft zichzelf tijdens een overmoedige vlucht aan een dorre tak laten strikken. Misschien moeten we nog niet loslaten maar samen een glas drinken van zodra dat weer kan. Van zodra het ingezaaide gras gemaaid moet worden.
